በታሪክ ትውፊቶች የከበረችው ሃገራችን ኢትዮጵያ፤ ወቅታዊ ችግሮች ፣ የፖለቲካ አለመረጋጋቶች ፣ ጎሳዊ አስተሳሰቦች እና ተያይዞ የሚመጡት አለመግባባቶች እና ማህበረ-ኢኮኖሚያዊ ስጋቶች በእጅጉ የተስፋፉ ይገኛሉ። ሆኖም መፍትሔዎቹ እንደ ችግሮቹ ሁሉ ውስብስብ በሚመስሉበት በዚህ ዘመን፤ ከ17ኛው መቶ ዘመን እደተጻፈ የሚነገርለት የዘርአ ያዕቆብ የፍልስፍና አስተሳሰብ “ሃተታ ዘርአ ያዕቆብ” ፣ነገሮችን በጥልቀት የመገምገም እና በልቦና የመወሰንን ጥበብ ለኢትዮጵያውያንና ለሰፊው ዓለም የሚያስረዳ አሳማኝ ማስረጃ ያቀርባል ።
የዘራ ያቆብ ሕይወትና ፍልስፍና
የዘራ ያቆብ ሥነ ጽሑፍና ፍልስፍናዊ ጉዞ የጀመረው በዘመኑ የነበረውን ሃይማኖታዊ ትርጓሜ ላይ ያለውም ውስጣዊ ቅራኔ የፈጠረውን ሃሩር ለማብረድ ነበር።ይህን ውስጣዊ ግጭቱን እንዲሁም ሃይማኖታዊ አመለካከቶችን ለማወቅና ለመቀበል ያለውን ፍልሚያ በመጻሃፉ “ዝም አልኩ፤ ሐሳቤን ሁሉ በልቤ ውስጥ ሸሸግኩት’’ በማለት አስፍሮታል። እውቀትን ለማግኘት ያደረገው ጥረት መለኮታዊ እውነቶችን ለመገንዘብ እንደ መሣሪያ አድርጎ በመጠቀም የግለሰቦችን ሕሊና የሌላውን ስሜት ለመረዳት የሚያስችል ከፍ ያለ ፍልስፍና እንዲከተል አድርጎታል ።
የያእቆብ ፍልስፍና የሚያስተምረው የሰው ልጅ ምክንያታዊነትን የጥበብን መፈለጊያ ኮምፓስ አድርጎ እንዲከተል ነው ። እንዲህ ሲል ጽፏል: –
“ጥበብን ይፈልጉ የነበሩትን ጠቢባንን ተመለከትኩ፣ ከመንገዳቸውም የተሻለ መንገድ አላገኘሁም ፣ ይህም እግዚአብሔር በልባችን ውስጥ ባስቀመጠው ተፈጥሮአዊ ብርሃን ላይ የተመሠረተ ነው ።”
ስለ ዓለም በተጨባጭ መነፅር ማሰላሰል በመቻሉ፤ ሲወርድ ሲዋረድ የመጣውን ልማድ እና አስተሳሰብ ያለምንም ትችት፤ በብቻኝነት እና በሐቀኝነት እንድንቀበል የሚያስገድደንን ሃይል እንዲያሸንም አስችሎታል።
ዘርአ ያዕቆብ እና ኢትዮጵያ የገጠሟት ጊዜያዊ ችግሮች
አሁን ያለው የኢትዮጵያ የፖለቲካ መልክአ ምድር የያቆብን ዘመን ሁከት ያስተጋባል ። ኢትዮጵያ ከፖለቲካ አለመረጋጋት ጋር ያላት ውዝግብ ምናልናትም መሪዎቻችን የያዕቆብን ምክር ሰምተው በምክኒያታዊነት ቢያተዳድሩን ምነኛ የተሻለች ሃገር በኖረን። ከሱቅ በደረቴ በሺህዎች ግብር የሚጠይቅ አመራር ያዕቆ ምንኛ ይኮንነው ነበር? በዘውግ ልዩነት መካከል እኩልነት የሰበከው ውብ አምሮ ዛሬ በሶሻል ሚዲያ በዘር ሲነገድ ሲያይ ምን ብሎ ይጽፍ ይሁን?
በሃተታ ዘርአ ያዕቆብ፤ ያቆብ ሰለፈጣሪ እና አማኙ ነን ሰለሚሉት ከሃዲዎች እንዲ ሲል ጻፈ
” ከጸሎት በኋላ ሥራ ስለሌለኝ ሁል ጊዜ ቍጭ ብዬ ስለሰው ጭቅጭቅ፥
ስለክፋታቸውም፥ ሰዎች በስሙ እያመፁ ጓደኞቻቸውን ሲያሳድዱ፥
ወንድሞቻቸውን ሲገድሉ ዝም ስለሚለው ስለፈጣሪያቸው ስለ
እግዚአብሔር ጥበብ አስብ ጀመርኩ፤”
በዛሬው ዘመን ሰውች በእምነት ስም ቤተ-እምነት የሚያፈርሱ ”አማኞች” የተበራከቱባት ሃገር ምነኛ የጥንት የጥዋቱ የጥበብ መምህሯን ትምህርት እና ምክር ተጠማች።
እውነታን ለማግኘት ቅን ልቦናን መከተል
ያቆብ እውነትን ለማግኘት ያደረገው ጥረት በማኅበረሰቡ ውስጥ ፈታኝ ሁኔታዎች ቢያጋጥሙትም እንኳ ልቦናውን ከፍ አድርጎ እንዲመለከተው አድርጎታል ። የሱ የህይወት ተሞክሮ ማኅበራዊ ውህደትንና ምክንያታዊነትን የሚንጸባረቅበት ማስተዋልን ማግኘት አስፈላጊ መሆኑን ያጎላል ። ኢትዮጵያ ብሔራዊ ማንነትን እና አንድነትን ለማሳደግ በምታደርገው ጥረት ውስጥ ይህን የሚያንጸባርቅ አካሄድ መከተል ጠቃሚ ነው ።
የዘራ ያቆብ ሃተታ ኢትዮጵያዊያን ቅን ልቦናቸውን እንዲከተሉና ነገሮችን በምክኒያታዊነት እንዲያዩ ያበረታታል ። በፍልስፍና ላይ የሚደረጉ ተጨማሪ ምርምሮችን ይጋብዛል ፣ አመራሩ በሰመረ አስተሳሰብ እንዲመራ ጥሪ ያቀርባል።
የሃተታ ዘርአ ያዕቆብ ሙሉ ስራ ለማንበብ….
ከግእዝ ወደ አማርኛ የተተረጎመውን የመጽሐፉ ቅጂ ለማግኘት እባክዎን ከታች ያለውን ሊንክ በመጫን የአንካ ሚዲያ ቴሌግራም ቻናል ይቀላቀሉ፣ እዚያም ፖስት አድርገናል። https://t.me/+cLsrIih3X7M4ZjRk
